به گزارش نبض بورس، محسن آزمایش (اشتهاردیان) کارخانهدار، کارآفرین خوش فکر و انسانی با طبع والا در سال ۱۳۰۴ در تهران و در خانوادهای روحانی به دنیا آمد. وضع نامناسب مالی خانواده و فوت پدر در نوجوانی باعث شد از ۱۱ سالگی کار کند، زیرا مسئله معیشت و زندگی خانواده اش در میان بود. وی کار خود را از شاگردی در کارگاه آهنگری کوچک شروع کرد. پس از هفت سال تجربه شاگردی با ۱۴۰ تومان پسانداز، در سال ۱۳۱۸ مغازه کوچکی در خیابان عین الدوله باز کرد و به ساخت در و پنجره پرداخت. نهایت خوشبینی فامیل در خصوص محسن به حقیقت پیوست و او توانست برای خود کارگاهی کوچک راه اندازی کرد. در سال ۱۳۲۱ با دختری از اقوام به نام بتول عاصمی ازدواج کرد.
اشتهاردیان در سال ۱۳۲۹ فامیلی آزمایش را برخود گذاشت. محسن آزمایش به ساختن صندلی، مبل و آبکاری فلزات در کارگاه خود میپرداخت. این کارگاه در سال ۱۳۳۶ در یک آتشسوزی نابود شد. از میان خاکستر آتشی که برایش ساخته بودند ققنوسی متولد میشود باانگیزهتر و مصممتر از قبل، آشیانی بنا نهاد به بزرگی همت بلندش. پس از این ماجرا او در تهراننو به تاریخ ۱۶ اسفند ۱۳۳۷ در محل کارخانه قدیمی، کارخانه صنعتی آزمایش را بنیان نهاد و تا سال ۱۳۵۸ مدیریت آن را در اختیار داشت.
محسن آزمایش سرمایه شرکتی را که با ۳۰ میلیون ریال به ثبت رسانده بود با رشد و توسعه کار، در سال ۱۳۴۷ به ۲۰۰ میلیون ریال افزایش داد. وی سپس آن را تبدیل به کارخانه کرد. در این کارخانه چندین نوع یخچال، کولر، آبگرمکن، تختخواب فلزی، بخاری و اجاق گاز تولید میشد. کمکم زیربنای کارخانه از ۲ هزار متر در سالهای آغازین، به ۷۳ هزار متر در اواسط سالهای دهه پنجاه رسید.
محسن آزمایش به دلیل نداشتن تحصیلات دانشگاهی، ابتدا مدیریت سنتی در پیش گرفت، اما بزودی متوجه شد که بدون استفاده از دانش و فناوری روز دنیا نمیتواند راه به جایی ببرد. از این رو به استخدام تحصیل کردگان و مهندس و مدیران جدید پرداخت و کارخانه را به ماشین آلات مدرن مجهز کرد. حتی در صدد ساخت مدرسه فنی ویژه کارخانه آزمایش بود. آزمایش بازار ایران را تسخیر کرده بود. محصولات او در تمام ایران پخش بودند. رشد تولیدات کارخانه هم باعث شد که دیگر بازار ایران برایش کوچک باشد. از همین روی اولین نمونه محصولات آزمایش روانه بازارهای دیگر شد. افغانستان، کویت و شیخ نشینهای حاشیه خلیج فارس بازارهایی بودند که محسن قصد داشت، آنها را فتح کند.
از ویژگیهای بازر محسن آزمایش که در موفقیت و پیشبرد کار او بسیار موثر بود، صمیمیت او با همکاران و توجه ویژه به امور کارگران بود. هر ماهه مبلغی علاوه بر حقوق متعارف بر دریافتی کارگران میافزود و در پایان هر روز اگر با کارکنان رفتار تندی داشت خود را موظف میدانست که از آنها عذر خواهی کند.
فعالیتهای اقتصادی او تا سال ۱۳۵۸ در ایران ادامه یافت سپس در جریان مصادرههای ابتدای انقلاب (بند ج قانون حفاظت صنایع ایران)، تمامی کارخانهها و اموال محسن آزمایش مصادره شدند و او ناگزیر ایران را ترک و به سوییس مهاجرت کرد. تا سال ۱۳۸۰ این کارخانه در کنترل دولت بود و با ضرر و زیان هنگفت نهایتا در سال ۱۳۸۰ به بخش خصوصی واگذار شد. زیان انباشته کارخانه آزمایش در هنگام واگذاری حدود ۱۳ میلیارد تومان بود.
کارخانه آزمایش نیز پس از مصادره دوران افول خودش را شروع کرد و در سال ۱۳۸۸ با اخراج حدود نود درصد از کارکنانش به حالت نیمهتعطیل درآمد، و نهایتا پس از مدتی تعطیل و جمع شد. برخی کارشناسان مهمترین دلیل تعطیلی آزمایش را عدم مدیریت صحیح این کارخانه پس از مصادرۀ آن و رفتن مدیریت اولیه میدانند.
محسن آزمایش که از سرمایه داران و خیرین بزرگ ایران بود در تنگنای مالی شدید قرار گرفت. بطوریکه همسر و فرزندانش از او جدا شدند. این نابغه کارآفرینی ایران نهایتا با غم و اندوه در سال ۱۳۷۷ و در سن ۶۷ سالگی در مراکش درگذشت.