به گزارش نبض بورس، عرضه اولیه‌ها یکی از پدیده‌های جذاب بورس تهران هستند که سال گذشته هم خیل عظیمی از مردم را به بورس تهران کشاند. عرضه اولیه‌هایی که به علت ساختار خاص بورسی شدن آن‌ها تقریبا همیشه یک سود تضمینی به خریداران می دهند. سودی که در بدترین دوران بازار حدود ۳۰ درصد بود و در اوج رونق بورس تا ۲۰۰ درصد هم می‌رفت. اما اتفاق جالبی که رخ داد این بود که سال گذشته میزان مشارکت در عرضه اولیه‌ها تا ۵.۵ میلیون نفر هم رسید؛ اما با شروع ریزش شدید بورس که منجر به توقف عرضه اولیه‌ها شد میزان مشارکت کاهش یافت و حالا به حدود ۳ میلیون نفر رسیده است.
حال در چنین شرایطی سود تخمینی عرضه اولیه‌های بورسی چقدر خواهد بود؟ آیا این سودهای تقریبا تضمین شده قابل قیاس با یارانه ماهانه هستند؟
تعداد شرکت‌های در نوبت عرضه اولیه: ۱۰۰
متوسط ارزش بازار هر شرکت: ۷.۵ هزار میلیارد تومان
متوسط عرضه اولیه سهام هر شرکت: ۱۰ درصد
متوسط میزان مشارکت: ۳ میلیون نفر
متوسط رشد اولیه عرضه اولیه‌ها: ۱۰۰ درصد
تعداد عرضه اولیه‌ها: هفته‌ای ۲ شرکت
متوسط رشد اولیه عرضه اولیه‌ها: ۶۰ درصد
تعداد عرضه اولیه‌ها: هفته‌ای یک شرکت
متوسط رشد اولیه عرضه اولیه‌ها: ۳۰ درصد
تعداد عرضه اولیه‌ها: ماهی یک شرکت
در سناریو خوشبینانه دو فرض مهم وجود دارد، اول این که هر هفته دو عرضه اولیه در بازار سهام داشته باشیم و فرض دوم هم این است که این عرضه اولیه‌ها برای عموم افراد باشد و نه مانند برخی از عرضه‌های جدید فرابورس برای صندوق‌های سهامی.
در چنین شرایطی انتظار می‌رود هر هفته شرکت‌هایی با مجموع ارزش بازار اولیه ۱۵ هزار میلیارد تومانی بورسی شوند که با فرض عرضه ۱۰ درصد از سهامشان، می‌توان انتظار داشت با مشارکت ۳ میلیونی به هر کد بورسی ۵۰۰ هزار تومان سهام تخصیص یابد. حال اگر میانگین بازدهی این نمادها در موج اول صعودی ۱۰۰ درصد باشد، به هر کد معاملاتی سود ۵۰۰ هزار تومانی می‌رساند. به این ترتیب سود هر فرد در ماه می‌شود ۲ میلیون تومان و هر خانوار ۴ نفره ۸ میلیون تومان. این عدد ۴۴ برابر یارانه ۱۸۲ هزار تومانی این خانوار است.
حال اگر هر هفته فقط یک شرکت ۷۵۰۰ میلیارد تومانی برای عموم سهامداران عرضه شود، با همان فروض قبلی به هر کد معاملاتی ۲۵۰ هزار تومان سهام اختصاص داده می‌شود.
این یعنی با فرض بازدهی ۶۰ درصدی، سود هر کد بورسی به هفته‌ای ۱۵۰ هزار تومان و ماهی ۶۰۰ هزار تومان می‌رسد. این سود برای خانوار ۴ نفره ۲.۴ میلیون تومان می‌شود که بیش از ۱۳ برابر یارانه ماهانه این خانوار است.
اما اگر شرایط بازار نامطلوب شود، انتظار می‌رود از طرفی تعداد عرضه اولیه‌ها به شدت کاهش پیدا کند و از جهتی دیگر بازدهی آن‌ها هم کم شود. در چنین شرایطی در هر ماه اگر تنها یک عرضه اولیه ۷۵۰۰ میلیارد تومانی داشته باشیم، باز هم به هر کد بورسی ۲۵۰ هزار تومان سهام اختصاص می‌یابد که با فرض بازدهی ۳۰ درصدی، سودی معادل ۷۵ هزار تومان نصیب هر نفر می‌کند. این عدد برای خانوار ۴ نفره حدود ۳۰۰ هزار تومان در ماه می‌شود که باز هم ۶۵ درصد بیشتر از یارانه ماهانه این خانواده است.
البته باید توجه داشت که این فروض می‌توانند به شدت تغییر کنند. به عنوان مثال اگر میزان مشارکت دو برابر شود و به حدود مشارکت در عرضه اولیه‌های پارسال برسد، اعداد فوق در بهترین حالت نصف می‌شوند.
همچنین ممکن است شرایطی رخ دهد که سیاستگذار بورسی مثل دوران ریزش بورس ۹۹، ماه‌ها ترجیح دهد شرکت جدیدی بورسی نشود. به همین منظور نباید به طور جدی روی درآمد عرضه اولیه‌ها حساب باز کرد.
منبع: بورسان
