به گزارش نبض بورس، امروزه همه کشور‌ها برای تنوع دادن به اقتصاد خود و جذب سرمایه‌های بین المللی سعی در توسعه بازار سهام خود دارند. در این میان کشور عربستان برای رسیدن به اهداف چشم انداز ۲۰۳۰ خود که کاهش وابستگی به نفت است توانسته بازار بورس خود را با نام تداول (Tadawul) تبدیل به اولین بازار بزرگ خاورمیانه و جزو ده بورس بزرگ دنیا نماید. ارزش کل این بازار که میزبان ۲۳۳ شرکت در بازار اصلی و ۲۷ شرکت در بازار موازی است در ابتدای ۲۰۲۴ حدود ۲.۹ تریلیون گزارش شده است. در ادامه نبض بورس ابعاد اقتصاد عربستان را بررسی کرده و علت موفقیت بازار تداول را شفاف می کند.
در سال ۲۰۰۷ که تداول به عنوان یک نهاد رسمی بورس اوراق بهادار تصویب شد تنها ۱۴ شرکت در آن فعالیت داشت، اما با مرور زمان و عرضه اولیه‌های موفق توانست امروزه سهام ۲۶۰ شرکت را نمایه کند. شایان ذکر است بزرگترین عرضه اولیه تداول (همچنین در بین تمامی بازار‌های مالی) برای شرکت نفتی آرامکو بود که با عرضه ۱.۵ درصدی سهام، مبلغ ۲۶.۵ میلیارد دلار به بازار تزریق کرد. صنایع فعال در بازار تداول عبارتند از انرژی، صنایع و معادن، اختیار مصرف کننده، کشاورزی، سلامت، مالی، ارتباطات و فناوری، زیرساخت، املاک و مستغلات. جدول زیر بزرگترین شرکت‌های بورسی تداول است.
بازار سهام عربستان به دو قسمت بازار اصلی و بازار موازی تقسیم می شود. در بازار اصلی شرکت‌های بزرگ با دامنه نوسان قیمت ۱۰% مناسب سرمایه گذاری بلندمدت و کم ریسک و در بازار موازی شرکت‌های کوچک مقیاس که مستعد رشد بیشتری هستند با دامنه نوسان مجاز ۲۰% بازده بیشتر در برابر ریسک بالاتر را فراهم می کنند. ۵ روز کاری از یکشنبه تا پنجشنبه و ساعت ۱۰ صبح الی ۳ بعد از ظهر بازه انجام معاملات تداول میباشد.
کشور عربستان در حال گذار از اقتصاد نفتی به اقتصادی خدماتی است. توسعه بازار‌های مالی و تبدیل شدن به یک قدرت جهانی از طریق سرمایه گذاری یکی از اهداف ۲۰۳۰ عربستان تعریف شده است. تمایز بازار سهام تداول با سایر بازار‌های مالی در اهداف راهبردی آن است. سکان دار اقتصاد عربستان، تداول با تمرکز بر محیط زیست، جامعه و دولت فراتر از سود مالی می‌اندیشد و همگام با در نظر گرفتن دغدغه‌های جهانی و عدالت بین نسلی، شعار پایداری را سرلوحه خود قرار داده است. گزارش ۲۰۲۳ این نهاد مالی توسط نبض بورس برای ارتقا بینش فعالان سرمایه و نهاد‌های قانون گذار خلاصه سازی شده است.
سکان دار هر اقتصادی، بازار سهام آن است. ثبات اقتصادی که مهمترین نشانه آن تورم پایین است در کنار باز بودن دریچه‌های انتقال پول و تضمین مالکیت خصوصی بازار می تواند عوامل تاثیرگذار برای جذابیت و اطمینان بازار سهام باشند. در مقایسه بازار سرمایه ایران و عربستان مشخصا هر دو کشور سهم بزرگی را به صنعت نفت اختصاص داده‌اند و تنوع شرکت‌های پذیرفته شده در ایران بعضا بیشتر است. علت شکاف بین کارایی این دو بازار ریشه در عوامل کلان اقتصادی و بین المللی دارد. در گام اول به دلیل تحریم‌ها دریچه انتقال پول به ایران بسته است. در گام دوم تورم مزمن در ایران باعث تضعیف بازار شده، چون افراد با مشاهده تورم بالا سرمایه خود را خارج کرده و به سمت بازار‌های غیرمولد و واسطه گری سوق می دهند. همبستگی شدید بازار سهام تهران با فراز و نشیب دنیای سیاست نیز عاملی مهم در سرعت کم رشد این بازار در مقابل رشد پرشتاب تداول است. جدول زیر تنها مقایسه تورم ایران و عربستان است که شاخصی ابتدایی برای ثبات اقتصاد و تلاطم کشور است.
خط سبز روند تورم ایران و خط آبی روند تورم عربستان صعودی است.
بازار سهام ایران توانایی رشد زیادی دارد که امید است با سیاست‌ها و حمایت‌های درست جایگاه واقعی خود در اقتصاد کشور و منطقه پیدا کند. همچنین استفاده از تجربه موفق بازار‌های مالی منطقه مانند تداول عربستان و بازار مالی ابوظبی و دبی می تواند مسیر همواری برای سیاستگذاران ترسیم نماید.
