مبادلات ارزی

«مرکز مبادله دارندگان و متقاضیان ارز» سوم مهر سال 1391 با هدف تسریع در اجرای طرح جدید فروش ارز در محل ساختمان شهید اسدالله‌زاده وزارت صنعت، معدن و تجارت افتتاح شد.

این مرکز با هدف تسریع در اجرای طرح جدید فروش ارز راه‌اندازی شد. بر اساس طرح جدید عرضه ارز مقرر شده است، ارز مورد نیاز اولویت‌های سه تا پنج از گروه ده‌گانه واردات کالا دو درصد پایین‌تر از نرخ بازار عرضه شود.

مرکز مبادلات ارز در یکی از ساختمان‌های وزارت صنعت معدن و تجارت که پیش‌تر در آن ثبت سفارش انجام می‌شد، راه‌اندازی شده و عملیات مبادله ارز به شکل و شیوه جدید توسط بانک مرکزی در آن صورت می‌گیرد. دست‌اندرکاران مستقر در این مرکز که به طور متمرکز در آن حضور دارند شامل نماینده بانک مرکزی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، گمرک، بانک‌های عامل و دستگاه‌هایی که قصد عرضه ارز را دارند می‌شود.

در شیوه جدید فروش ارز، متقاضیان واردات پس از ثبت سفارش، یک نسخه از ثبت سفارش را به نماینده بانک مرکزی ارائه داده و بانک مرکزی نیز پس از برقراری ارتباط با بانک‌های عامل و دو بانک رابط، درخواست متقاضی را برای اختصاص ارز بررسی می‌کند. بانک مرکزی بر اساس چهار مولفه عرضه، تقاضا، نقل و انتقال ارز و کشف قیمت، ارز اختصاص داده شده به واردکنندگان را تعیین می‌نماید.

متقاضیان دریافت ارز پس از ارائه مدارک لازم به بانک‌های عامل و انجام توافقات نهایی با بانک، کد تخصیص ارز دریافت می‌کنند و بانک مرکزی هماهنگی‌های لازم برای پرداخت ارز به آن‌ها را انجام می‌دهد. متقاضیان دارای اولویت بالاتر پس از معرفی از سوی بانک مرکزی، به مرکز مبادلات ارز مراجعه و بر طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته در کمترین زمان ممکن فرایند کاری را دنبال و در صورتی که مشمول دریافت ارز به شیوه جدید باشد منابع ریالی لازم را پرداخت می‌کند.

بر اساس دستور‌العمل‌های اجرایی به وارد‌کنندگان و بانک‌های عامل اجازه داده شده است تا با رعایت بخشنامه‌ بانک مرکزی به عرضه و دریافت ارز در این اتاق مبادرت ورزند. در این طرح هر نوع فعالیت ارزی به وسیله سامانه‌های بانک مرکزی از جمله ساعت (سامانه الکترونیکی عرضه و تقاضا)، سامانه سنا و پورتال ارزی ثبت می‌شود.

نرخ تعادلی ارز در نرخ‌نامه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به صورت روزانه به مرکز مبادله دارندگان و متقاضیان ارز اعلام می‌شود. قیمت ارز هر روز ساعت 8 صبح در این مرکز اعلام می‌شود و میانگین نرخ روزانه ارز در بازار مبنای قیمت برای روز آینده در این مرکز خواهد بود.

در آغاز راه‌اندازی مرکز مبادله دارندگان و متقاضیان ارز تأکید شد این مرکز با شرکت همه دستگاه‌ها مانند وزارت نفت، صندوق توسعه ملی، وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت اقتصاد و با کمک صادرکنندگان غیر نفتی اداره خواهد شد.

هدف از راه اندازی این مرکز نیز جلوگیری از نوسانات شدید نرخ ارز در بازار عنوان شده است. نرخ ارز در این طرح با قیمت دو درصد پایین‌تر از بازار برای تشویق وارد‌کنندگان و جلوگیری از رانت و سفته‌بازی در این بازار خرید و فروش می‌شود.