شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه ایران است که نقش کلیدی در مدیریت و تسهیل فرآیندهای مالی و معاملاتی ایفا می‌کند. این شرکت مسئول نگهداری، ثبت، انتقال و تسویه اوراق بهادار در بازار سرمایه ایران بوده و به‌عنوان واسطی بین خریداران و فروشندگان عمل می‌کند.
قبل از تأسیس این شرکت، معاملات بازار سرمایه ایران به‌صورت دستی و سنتی ثبت و مدیریت می‌شد که مشکلاتی مانند کندی تسویه، امکان بروز خطاهای انسانی، ریسک‌های عملیاتی و عدم شفافیت اطلاعاتی را به همراه داشت. با راه‌اندازی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، فرآیندهای پس از معاملات، ازجمله ثبت، نگهداری و تسویه اوراق بهادار، به‌شکل الکترونیکی و استاندارد انجام شد که باعث افزایش شفافیت، کاهش ریسک‌های مالی و تسریع در انجام معاملات شد.
این شرکت، علاوه بر مدیریت سیستم تسویه و پایاپای، خدمات متعددی را به سرمایه‌گذاران و شرکت‌های بورسی ارائه می‌دهد که شامل ثبت‌نام و احراز هویت سرمایه‌گذاران در سامانه سجام، ارائه گزارش‌های مالی، ثبت اطلاعات سهامداران و توزیع سود نقدی شرکت‌ها است.
با توجه به توسعه بازارهای مالی و گسترش فناوری‌های دیجیتال، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی نقش مهمی در ارتقای زیرساخت‌های فناوری بازار سرمایه ایران ایفا کرده و به سمت هوشمندسازی فرآیندهای تسویه و نگهداری اوراق بهادار حرکت کرده است.
