به گزارش نبض بورس، ترجمه: پویا احمدی | اقتصاددانان هشدار داده اند که هر گونه تشدید احتمالی جنگ اسرائیل و حماس خطر بزرگی برای اقتصاد جهانی ایجاد می‌کند و قیمت انرژی را افزایش می‌دهد و مسیر‌های تجاری کلیدی را مختل می‌کند.
تلاش‌های دیپلماتیک تعدادی از قدرت‌های بین المللی به امید مهار پیامد‌های حمله ۷ اکتبر به غیرنظامیان اسرائیلی توسط گروه شبه نظامی فلسطینی حماس تشدید شده است.
بمباران بعدی اسرائیل به غزه در تلاش برای از بین بردن حماس، خطر سرریز تنش‌های گسترده‌تر را به منطقه خاورمیانه افزایش داده است.
اسحاق هرتزوگ، رئیس‌جمهور اسرائیل روز سه‌شنبه گفت در حالی که اسرائیل خواهان جنگ با گروه شبه‌نظامی لبنانی حزب‌الله نیست، که اخیراً با نیرو‌های مسلح اسرائیل در شمال این کشور تبادل آتش کرده است، اگر سرانجام دو کشور به درگیری تمام عیار ختم شود، به طور حتمی کشور لبنان «بهای آن را خواهد پرداخت».
رویداد‌های روز‌های اخیر بزرگترین ترس را در میان اقتصاددانان عمیق‌تر کرده است، این که درگیری منطقه را فرا گرفته و به تهدیدی بلندمدت برای زیرساخت‌های انرژی و تجارت جهانی منجر شود.
پت تاکر، مدیر منطقه خاورمیانه و آفریقا در واحد اطلاعات اکونومیست، روز پنجشنبه به CNBC گفت: "هر درگیری در خاورمیانه باعث ایجاد لرزش در سرتاسر اقتصاد جهان می‌شود، زیرا این منطقه یک تامین کننده بسیار مهم انرژی است و ثانیاً ... گذرگاه کشتیرانی کلیدی برای تجارت جهانی است. "
خطرات نفت و مسیر کشتیرانی
تاکر توضیح داد که میزان افزایش قیمت نفت و تأثیر منفی آن بر اقتصاد جهانی، مستقیماً با میزان گسترش جغرافیایی درگیری متناسب خواهد بود. وی افزود که بازار نفت پس از کاهش تولید اوپک پلاس تحت تاثیر عربستان سعودی، در حال حاضر تحت فشار است.
او همچنین خاطرنشان کرد که جنگ در زمان یک «ابهام اقتصادی عظیم» آغاز شده است؛ زیرا جنگ در اوکراین همچنان زبانه می‌کشد و بانک‌های مرکزی به نقطه اوج در چرخه‌های انقباض پولی خود می‌رسند.
تاکر از طریق پیوند ویدئویی به CNBC گفت: «برای اقتصاد‌هایی که در حال حاضر در رکود هستند یا به سمت رکود می‌روند، افزایش بیشتر نرخ بهره از سوی فدرال رزرو و بانک مرکزی اروپا می‌تواند آن‌ها را به لبه‌ی پرتگاه نزدیک کند».
قیمت نفت در ابتدا پس از حمله غافلگیرانه حماس به اسرائیل پیش از آن که اخیرا اندکی تعدیل شد، جهش چشمگیری کرد؛ اگرچه قیمت‌های آتی نفت برنت در صبح چهارشنبه در اروپا همچنان نزدیک به ۸۹ دلار در هر بشکه معامله می‌شد در حالی که قیمت آتی وست تگزاس اینترمدیت درست زیر ۸۴ دلار در هر بشکه بود.
تاکر پیش‌بینی کرد که در «سناریوی شدید» تشدید تنش منطقه‌ای، بازار‌ها باید برای مدتی طولانی با نفت برنت بیش از ۱۰۰ دلار در هر بشکه رقابت کنند که «به معنای تورم جهانی بالاتر، رشد اقتصادی ملایم‌تر» و «شرایط رکود بسیار زیاد» است.
در یادداشتی تحقیقاتی روز جمعه، استراتژیست‌های J. Safra Sarasin گفتند که تولید نفت از ایران، هشتمین تولیدکننده بزرگ نفت خام جهان، در صورت تشدید تنش، به‌ویژه اگر تهران در معرض تشدید مجدد تحریم‌های آمریکا قرار گیرد، در معرض خطر قرار خواهد گرفت. آن‌ها تخمین می‌زنند که ممکن است تا ۱ میلیون بشکه در روز از تولید جهانی حذف شود.
ولف فون روتبرگ، استراتژیست (J. Safra Sarasin Equity) گفت: «علاوه بر این، افزایش عدم اطمینان در مورد عرضه از سوی عربستان سعودی ممکن است به راحتی شاهد افزایش قیمت‌ها به همان میزانی باشد که در پاسخ به حمله به اوکراین در سال ۲۰۲۲ اتفاق افتاد. در آن زمان قیمت نفت در عرض دو هفته ۳۰ درصد افزایش یافت و در حدود ۱۵ درصد بالاتر از سطح قبل از جنگ قرار گرفت.»
خاورمیانه، خانه شلوغ‌ترین مسیر‌های کشتیرانی جهان از جمله کانال سوئز، دریای سرخ، خلیج فارس و تنگه هرمز است که خطر اقتصادی مرتبط با تشدید تنش را دوچندان می‌کند.
هر گونه گسترش جنگ به شبه جزیره سینا و منطقه سوئز، مخاطره به تجارت انرژی و غیرانرژی را که از کانال سوئز می‌گذرد افزایش می‌دهد و این منطقه تقریباً ۱۵ درصد تجارت جهانی و تقریباً ۴۵ درصد نفت خام را تشکیل می‌دهد. تاکر از EIU توضیح داد: "۹ درصد از نفتکش‌های تصفیه شده و همچنین ۸ درصد از تانکر‌های LNG از این مسیر عبور می‌کنند. "
او در ادامه افزود: «با از بین رفتن و تهدید شدن این مناطق، نه تنها در قیمت نفت، بلکه در کل زنجیره تامین انرژی و سایر کالا‌ها در جهان اختلال ایجاد می‌شود.»
آسیب پذیری‌های بازار‌های نوظهور
به گفته الیجا اولیوروس روزن، اقتصاددان ارشد بازار‌های نوظهور در S&P Global Ratings، هرگونه افزایش بالقوه طولانی مدت قیمت انرژی برای اقتصاد‌های بازار‌های نوظهور نگران کننده خواهد بود، زیرا انرژی اغلب نسبت به بازار‌های توسعه یافته سهم بیشتری از فشار تورمی در این کشور‌ها را به خود اختصاص می‌دهد.
در سبد معمولی CPI (شاخص قیمت مصرف کننده)، انرژی تقریباً ۱۰ درصد در کشور‌های نوظهور است. این آمار در ایالات متحده ۶.۹ ٪ است؛ بنابراین بدیهی است که تأثیر پذیری بیشتری از انرژی بر تورم این کشور‌ها وجود دارد و همچنین بسیاری از بازار‌های نوظهور واردکننده خالص انرژی شده اند؛ بنابراین زمانی که به این فکر می‌کنید که کدام کشور‌ها می‌توانند در برابر قیمت‌های بالاتر انرژی آسیبپذیرتر باشند و برای قیمت‌های انرژی بالاتر رقابت کنند، باید به واردکنندگان خالص انرژی با سهم بالای انرژی در سبد مصرف انرژی توجه کنید، کشور‌هایی مانند شیلی، ترکیه در این دسته حضور دارند. همچنین از چندین اقتصاد آسیایی از جمله تایلند، فیلیپین و هند نیز نباید غافل شوید.
پل گرونوالد، اقتصاددان ارشد جهانی در S&P، گفت کشور‌هایی که هنوز انتظارات تورمی شان را ثابت نکرده‌اند، و به تبع بانک‌های مرکزی مربوطه آن‌ها در حال سخت‌تر کردن سیاست‌های پولی خود هستند، ممکن است آسیبپذیرتر باشند.
گرونوالد افزود: "اگر به ترتیب تورم در دو سال گذشته فکر کنید، زمانی که ما حمله روسیه به اوکراین را داشتیم، اولین جهش تورم ناشی از غذا و سوخت بود. سپس مقداری از آن به تورم اصلی یا هسته سرازیر شد و بعد از آن محرک‌های مالی نیز به تورم هسته را تحت تاثیر قرار داد. "
"کشور‌هایی که انتظارات تورمی خوبی ندارند، این دور جدید افزایش قیمت انرژی ممکن است در شاخص تورم آن‌ها سرریز شود و ما ممکن است بخشی از آنچه را در دو سال گذشته پشت سر گذاشته‌ایم تکرار کنیم. "
او پیشنهاد کرد که «بانک مرکزی ایده‌آل» بازار را متقاعد کرده است که برای تثبیت انتظارات میان‌مدت هر کاری که لازم باشد انجام خواهد داد، بنابراین جهش‌های موقتی در قیمت‌های انرژی می‌تواند به آرامی از بین برود؛ اما کسانی که هنوز به این هدف نرسیده‌اند، بانک‌های مرکزی را در معرض خطر قرار می‌دهند که یک بار دیگر با شدت بیشتر واکنش نشان دهند.
بازسازی غزه
ارزیابی و تعیین میزان ویرانی‌های وارده بر غزه توسط بمباران هوایی مداوم رژیم صهیونیستی برای مدتی دشوار خواهد بود، اما تاکر پیشنهاد کرد که اختلالات اقتصادی در کشور‌های منطقه در حال حاضر در قالب اعتراضات گسترده آشکار شده است.
در همین حال، برخی از هزینه‌های آینده در راستای منافع ژئوپلیتیکی قدرت‌های همسایه، مانند مصر و کشور‌های حاشیه خلیج‌فارس خواهد بود که مایلند از حاکم شدن جو سیاسی داغ در میان مردم خود جلوگیری کنند.
تاکر در آخر گفت: «هزینه هنگفتی برای بازسازی غزه وجود خواهد داشت. این منطقه در حال حاضر کاملاً ویران شده است، که احتمالاً توسط منابع کشور‌های خلیج فارس تأمین مالی می‌شود، زیرا آن‌ها نیز مشتاق تثبیت وضعیت هستند.»
"کشور‌هایی مثل عربستان سعودی و امارات متحده عربی، کاملاً بر روی تنوع بخشی اقتصادی و سرعت بخشیدن به پروژه‌های بزرگ خود متمرکز هستند؛ بنابراین به نفع آن‌ها نیز هست که صلح و امنیت منطقه‌ای گسترده تری داشته باشند تا روی جبهه داخلی تمرکز کنند. "
منبع: CNBC
