به گزارش نبض بورس، رسالت خبری نبض بورس برای آگاهی بخشی به سرمایه گذاران باعث شده تا درصدد معرفی عوامل هیجانی و روانی که نظم بازار را مخدوش کرده باشد تا وظیفه بازار سهام که کسب منفعت برای افراد و تجمیع سرمایه برای تولید در اقتصاد است محقق شود. در ادامه با کمک پژوهش‌های علمی معتبر رفتار توده‌ای و دلایل ظهور آن معرفی می شود.
رفتار توده‌ای یا شبیه به جمع رفتار کردن به معنای تبعیت از یک شاخص (بازده کل بازار، بازدهی یک صنعت خاص، جهش تورم، اخبار خارجی یا غیره) بدون در نظر گرفتن ریسک است. بسیار مشاهده می شود که با انتشار یک خبر درباره صنایع پتروشیمی یا بازدهی یک صندوق های طلا با یک فاصله زمانی صف خرید تشکیل می شود و قیمت سهام مربوطه به شدت رشد می کند. نمونه دیگر اخبار جنگ است که باعث می شود افراد بدون توجه به سودآوری سبد سهامشان در بلندمدت سریعا صف فروش تشکیل داده و دارایی‌های خود را به بازار‌های دیگر منتقل کنند. این آشفتگی مالی در تحلیل تکنیکال و ساختاری جایی نداشته و منشا آن رفتار افراد است.
بنا به گزارش پژوهشگران عوامل اقتصادی، سیاسی، جو روانی بازار، شفافیت اطلاعات شرکت‌ها و عوامل فردی در تشکیل رفتار توده‌ای تاثیر دارد. اما به راستی کدام عوامل پیشرو بوده و در ذهن افراد پررنگ است؟
در تازه‌ترین پژوهش انجام شده توسط خانم قلعه دره و همکاران مولفه‌های اثرگذر با تحلیل پرسشنامه ۳۰ صاحب نظر اقتصاد و بورس و ۴۰۰ پرسشنامه در کارگزاری‌های تهران به ترتیب اهمیت به صورت زیر معرفی شدند:
• تحریم‌ها
• نرخ ارز
• نظرکارگزاران و شرکت‌های مشاوره سرمایه گذاری
• اطلاع از ریسک و بازار سهام مورد نظر
• اعتماد به نفس
نکته جالب توجه در خروجی این پژوهش نگاه سرمایه گذاران به شرایط اقتصادی-سیاسی و ریسک پذیری فردی است.
برای تسلط به شناخت ماهیت رفتار توده ایی، نبض بورس با انتخاب پژوهش دیگری که روش تحلیل و فرضیات متفاوتی دارد علت تورش رفتاری سرمایه گذاران را از منظری دیگر معرفی میکند. دکتر سعیدی، استادیار مدیریت و علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی تهران با استفاده از تکنیک‌های آماری ثابت کرد در بازار بورس تهران رفتار توده‌ای وجود داشته و از نرخ تورم، ارزش معاملات و ارزش بازار سرچشمه میگیرد. به بیانی دیگر افراد با دیدن نرخ تورم سرمایه خود را به سمت فعالیت‌های مولد‌تر میبرند و یا با مشاهده رشد بازار سهام و سبزپوشی تابلو به سمت بازار سرمایه هجوم می‌آورند.
در تمامی بازار‌های سهام دنیا این رفتار وجود دارند، اما شدت و میزان آن متفاوت است. بازار‌هایی که اطلاعات شفاف، قوانین و مقررات کارآمد و سرمایه گذاران به بازار اطمینان دارند رفتار توده‌ای ضعیف‌تر است. بورس تهران به سبب نوسانات اقتصاد کلان و تورم مزمن که باعث افزایش هزینه سرمایه گذاری می شود بیشتر متحمل این رفتار است. امید است تا با ثبات نسبی اقتصاد و سیاست‌های مالی و پولی مناسب اعتماد مردم به بازار سهام بیشتر شود. همچنین افراد با ارتقا دانش سرمایه گذاری خود با حرکات جمعی بورس همسو نشده و با بینش مناسب ترکیب سبد سهام خود را مدیریت کنند.
