به گزارش نبض بورس؛ مرکز مبادله ایران اعلام کرده که روز چهارشنبه ۲۱ خرداد، از ابزار جدیدی در بازار ارز تحت عنوان پیش‌فروش ارز رونمایی می‌کند. ابزاری که به گفته مسئولان، قرار است امکان انعقاد قراردادهای ارزی-ریالی مدت‌دار را میان صادرکنندگان و واردکنندگان فراهم کند.
بر اساس توضیحات ارائه‌شده از سوی سخنگوی مرکز مبادله ایران، صادرکننده می‌تواند با مشخص کردن یک تاریخ آینده (مثلاً سه یا شش ماه بعد)، ارز حاصل از صادرات خود را با نرخی معین پیش‌فروش کند و بخشی از مبلغ توافق‌شده را همان ابتدا به صورت ریالی دریافت کند.
در نقطه مقابل، واردکننده نیز با پیش‌خرید ارز، عملاً نرخ تأمین ارز مورد نیازش را برای ماه‌های آینده تثبیت می‌کند.
در روز حراج، حدود ۳۰ درصد مبلغ معامله تسویه می‌شود و تسویه نهایی نیز در تاریخ سررسید، با نرخ همان روز مرکز مبادله انجام خواهد شد. در صورتی که تقاضا بیش از عرضه باشد، پیشنهادهایی که تخفیف کمتری بخواهند در اولویت معامله قرار می‌گیرند.
صادرکننده، پس از دریافت استعلام‌ها، اطلاعیه عرضه را به مرکز مبادله ارائه می‌دهد.
مرکز مبادله، پس از بررسی، عرضه را منتشر می‌کند.
واردکنندگان متقاضی، در روز حراج، پیشنهادهای خود را ثبت می‌کنند.
پس از انجام حراج، ۳۰ درصد از مبلغ میان دو طرف تسویه می‌شود.
در زمان سررسید، با نرخ روز مرکز مبادله، مابقی ریال پرداخت و ارز تحویل داده می‌شود.
هدف از این قراردادها، به‌طور مشخص تأمین مالی ریالی صادرکنندگان از محل ارزهای آتی و مدیریت ریسک نوسانات نرخ ارز برای واردکنندگان است. بالسینی می‌گوید: «برخی صادرکنندگان نیاز فوری به نقدینگی برای تأمین مواد اولیه و توسعه تولید دارند. برخی واردکنندگان هم به دنبال تثبیت نرخ ارز برای واردات آتی هستند.»
در حالی که این ابزار می‌تواند مزایای مشخصی برای دو سوی معامله داشته باشد، اما همچنان برخی ابهامات باقی است:
نرخ‌گذاری در روز حراج و سررسید، تا چه حد شفاف و رقابتی خواهد بود؟
چگونه می‌توان از سوءاستفاده یا رفتارهای سفته‌بازانه جلوگیری کرد؟
آیا همه صادرکنندگان امکان دسترسی به این ابزار را دارند یا صرفاً گروه‌های خاصی می‌توانند وارد این فرآیند شوند؟
در مجموع، آن‌طور که از جزئیات فعلی برمی‌آید، ابزار پیش‌فروش ارز می‌تواند به عنوان یک راهکار مکمل در مدیریت بازار ارز عمل کند؛ به‌ویژه در شرایطی که تقاضای آتی ارز رو به افزایش است و نیاز به پیش‌بینی‌پذیری بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.
اما در نهایت، این سؤال پابرجاست که آیا این اقدام در عمل می‌تواند به شفافیت و کارآمدی بیشتر بازار ارز منجر شود یا با چالش‌ها و پیچیدگی‌های جدیدی روبه‌رو خواهد شد؟
