به گزارش نبض بورس، امروزه روابط بین بازارهای مالی و ساختار اقتصاد بسیار درهم تنیده شده است. کارآمدی و بازدهی هر بازار متاثر از عوامل گوناگونی مانند سیاست های بانک مرکزی، بازارهای موازی (نفت، ارز، طلا و مسکن)، حجم نقدینگی، تورم و حتی ثبات سیاسی است. به همین جهت متخصصان حوزه مالی سعی کردند تا عوامل موثر بر بازدهی بازارهای مالی را کشف کرده و با اتکا به روش های آماری دقت پیش بینی خود را بالا ببرند. باید خاطر نشان کرد خروجی علمی محققان چراغ راه سیاست مداران و نهادهای قانون گذار است. به طوری که با شناخت نیروهای همسو و غیرهمسو در بازدهی بازارها می تواند تاب آوری و عمق بازار را با توسل به سیاست های مالی افزایش داد.
بازار سهام ایران که حلقه واسط مردم و بخش های اقتصادی (صنعتی-کشاورزی-خدمات) است محل جذب سرمایه های سرگردان و انتقال آن به بخش تولید اقتصادی بوده و بازدهی پایدار آن می تواند کمکی برای رسیدن به اهداف توسعه مالی کشور باشد. به همین سبب مقالات و پژوهش های بسیاری انجام شده تا عوامل تاثیرگذار بر این بازار و جهت و میزان اثرات را تحلیل کند. در ادامه پژوهشی که به تازگی در فصلنامه بورس اوراق بهادار منتشر شده و ارتباط بین دولت و بازار سهام را تبیین می کند مرور خواهد شد.
موضوع و سوال نگارندگان مقاله استخراج عوامل موثر بر بی ثباتی بورس اوراق بهادار تهران با توجه به شرایط محیطی ایران است. پرکردن پرسشنامه توسط نخبگان مالی و تجزیه و تحلیل پاسخ ها، آن ها را به چهار معیار اصلی و موثر بر بی ثباتی بورس اوراق بهادار تهران راهنمایی کرد:
۱) ویژگی های بورس اوراق بهادار تهران
۲) عوامل اقتصادی
۳) عوامل سیاسی و
۴) تاثیر دولت.
در گام بعدی محققان سعی در رتبه بندی میزان اهمیت معیارها و زیر معیارها نموده تا عامل اصلی بی ثباتی بورس را معرفی کنند. این اقدام به جهت نابرابر بودن شدت اثر عوامل بر بازدهی بورس است و ترتیب آن می-تواند کمک شایانی به افراد فعال بازار سرمایه و مردم نماید. در میان ۴ معیار اصلی بیشترین اثر را عوامل اقتصادی دارد. ساختار اقتصاد ایران که سال ها میزبان رکود تورمی بوده باعث انحراف مبالغ به بازارهای غیر مولد شده است. از سویی دیگر افراد با فرض عقلایی بودن همواره به دنبال حداکثر کردن سود سبد دارایی خود بوده و اگر میزان ریسک سهام را صعودی مشاهده کنند پول خود را به دارایی های کم ریسک تر مانند طلا و نرخ ارز تخصیص می دهند. معیارهای تاثیر دولت، ویژگی های بورس و عوامل سیاسی به ترتیب دوم، سوم. چهارمین معیار اثرگذار بر بی ثباتی بازار سهام هستند.
از میان زیرمعیارها شوک های سیاسی خارجی رتبه اول را به خود تخصیص داده است. علت آن را می توان در سیاسی بودن اقتصاد ایران و وابستگی بعضی شرکت ها به نرخ دلار دانست. دومین زیرمعیار سرکوب مالی در اقتصاد معرفی شده است. نگارندگان سرکوب مالی را شاخص های شفافیت، کنترل فساد و پاسخگویی لحاظ کرده اند. در ادامه با بررسی برهمکنش معیارها مشخص شد معیار ویژگی های ساختاری بورس اوراق بهادار بیشترین تعامل و تاثیر را بر سایر معیارها دارد.
در نهایت محققان با چند پیشنهاد کاربردی برای حل چالش ویژگی¬های ساختاری بورس مقاله خود را به اتمام می رسانند که در ادامه ذکر می شود.