گمرک جمهوری اسلامی ایران
گمرک جمهوری اسلامی ایران سازمانی دولتی تابع وزارت امور اقتصادی و دارایی است که به عنوان مرزبان اقتصادی کشور نقش محوری و هماهنگ‌کننده را در مبادی ورودی و خروجی کشور دارد.
گمرک همچنین مسئول اعمال حاکمیت دولت در اجرای قانون امور گمرکی و سایر قوانین و مقررات مربوط به صادرات و واردات و عبور (ترانزیت) کالا و وصول حقوق ورودی و عوارض گمرکی و مالیات‌های مربوطه و الزامات فنی و تسهیل تجارت است. اجرای قوانین و مقررات مربوط به کالای همراه مسافر نیز بر عهدهٔ سازمان گمرک است. حقوق گمرکی در واقع یک گونه مالیات غیرمستقیم است. گمرک جمهوری اسلامی ایران برای انجام وظایف قانونی خود، سطوح واحدهای اجرایی مورد نیاز را بدون رعایت ضوابط و تقسیمات کشوری و ماده (۳۰) قانون مدیریت خدمات کشوری، متناسب با حجم و نوع فعالیت‌ها تعیین می‌نماید. تشکیلات گمرک و واحدهای اجرایی متناسب با وظایف و مأموریت‌های محوله توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران تهیه می‌شود و پس از تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیأت وزیران می‌رسد. گمرک جمهوری اسلامی ایران شامل ستاد مرکزی گمرک ایران و گمرک‌های اجرایی است.
واژه شناسی
واژه گمرک از ریشهٔ کومرسیوم Commercium گرفته شده که در زبانهای فرانسه و انگلیسی کومرس Commerce بمعنی بازرگانی و مبادله کالا گفته می‌شود. همچنین به معنی حقوقی است که بر کالا و مال‌التجاره تعلق می‌گیرد و به باور برخی از نویسندگان پس از فتح قسطنطنیه دولت عثمانی این واژه را از زبان یونانی گرفته و با تلفظ ترکی، یعنی کومروک بکار برده‌است. در فارسی این واژه از ترکی گرفته شده‌است، در ضمن در معاهدات نادرشاه با سلطان محمودخان اول، پادشاه عثمانی (۱۱۹۵ ه. ق) نیز کلمه گمرک ذکر گردیده است.
تاریخچه گمرک در ایران
تشکیلات گمرکی در ایران سابقه دیرینه دارد. در زمان اشکانیان (سده سوم قبل از میلاد) سازمان منظم گمرکی وجود داشته و شعب آن در مرزها آمار واردات را در دفاتر مخصوصی ثبت و حقوق معینی دریافت می‌کردند. در این دوره صادرات از پرداخت حقوق گمرک معاف بوده است. در زمان ساسانیان (سده چهارم تا ششم میلادی) حقوق گمرکی به میزان یک دهم ارزش یا مقدار از واردات دریافت می‌شده است. با ورود اسلام به ایران این رویه در سایر ممالک اسلامی رایج گردید. در دوره صفویه عوارض گمرکی کالاها با توجه به بهای آن تعیین می‌شد. از سال ۱۰۵۳ هجری شمسی (۱۶۷۴ میلادی) گمرک به صورت اجاره‌ای اداره می‌شد و این ترتیب بیش از دو قرن ادامه داشته است. در سال ۱۳۳۶ هجری شمسی (۱۹۵۷ میلادی) گمرک به وزارت منظم و از ۱۳۴۵ هجری شمسی (۱۹۶۶ میلادی) از وزارت اقتصاد مجزا و به وزارت دارایی ملحق شد. هم اکنون گمرک ایران از سازمانهای وابسته به وزارت امور اقتصاد و دارایی است.
وظایف و اختیارات گمرک جمهوری اسلامی ایران
- اعمال سیاست‌های دولت در زمینه صادرات و واردات و عبور کالا
- تشخیص و وصول حقوق ورودی و سایر وجوه قابل وصول قانونی توسط گمرک ایران
- انجام تشریفات قانونی ترخیص و تحویل کالا به صاحب یا نماینده قانونی وی و بررسی اسناد ترخیص به منظور احراز صحت شرایط ترخیص و وصول کسر دریافتی یا استرداد اضافه دریافتی
- کنترل و نظارت بر امر عبور کالا از قلمرو کشور
- اجرای قوانین و مقررات مرتبط با بازارچه‌های مرزی، مرزنشینان و پیله‌وران
- اعمال مقررات گمرکی درباره معافیت‌ها و ممنوعیت‌ها در بخش‌های صادرات قطعی، صادرات موقت، واردات قطعی، واردات موقت، کران بری (کابوتاژ)، عبور داخلی کالا، انتقالی، معاملات پایاپای مرزی، فروشگاه‌های آزاد، بسته‌ها و پیک‌های سیاسی و پست بین‌الملل
- اجرای قوانین و مقررات مربوط به تخلفات و قاچاق گمرکی، کالاهای متروکه و ضبط
- پیش‌بینی و فراهم نمودن زیرساخت‌های مورد نیاز برای اجرا و استقرار سامانه‌ها، رویه‌ها و روش‌های نوین همچون پنجره واحد در فعالیت‌های گمرکی
- جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل و انتشار آمار میزان واردات و صادرات کالا
- بررسی و شناخت موانع نظام گمرکی و برنامه‌ریزی در جهت رفع آنها
- اظهارنظر درباره پیش‌نویس طرح‌ها، لوایح، تصویب‌نامه‌های مرتبط با امور گمرکی
- اتخاذ روش‌های مناسب جهت هدایت و راهبری دعاوی حقوقی و قضایی در رابطه با امور گمرکی
- آموزش کارکنان و نظارت و انجام بازرسی اعمال و رفتار کارکنان گمرک، کشف تخلف و تقصیرات اداری آنان
- بازرسی از واحدهای اجرایی گمرکی و نظارت بر عملکرد آنها و ساماندهی کمی و کیفی مبادی ورودی و خروجی
- رسیدگی و حل اختلافات ناشی از اجرای قانون و مقررات گمرکی فی‌مابین گمرک و صاحب کالا برابر قوانین و مقررات مربوطه
- گسترش ارتباطات بین‌المللی، انعقاد تفاهم‌نامه و موافقت‌نامه‌های گمرکی دو یا چند جانبه، عضویت و تعامل فعال با سازمانهای بین‌المللی و گمرکی با رعایت اصل هفتاد و هفتم (۷۷) قانون اساسی و قوانین مربوطه
- رعایت توصیه‌های سازمان جهانی گمرک، قراردادهای بازرگانی و توافقنامه‌های منعقده یا پایاپای در چارچوب قوانین و مقررات مربوطه
- رعایت مفاد قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی به منظور واگذاری امور غیرحاکمیتی گمرکی به بخش‌های خصوصی و تعاونی
- استفاده از فناوری‌های نوین و تجهیز اماکن گمرکی به ابزارهای پیشرفته جهت افزایش کارایی و بهبود انجام تشریفات گمرکی
- تمهیدات لازم برای تسهیل امور تجاری، تشویق صادرات و گسترش عبور کالا
- تسهیل فرایندهای گمرکی با هدف توسعه گردشگری
- انجام سایر وظایف گمرکی به موجب قانون امور گمرکی و یا سایر قوانین و مقررات
آرم گمرک جمهوری اسلامی ایران
آرم گمرک جمهوری اسلامی ایران نمادی از واژه گمرک و دربردارنده مفاهیمی به شرح زیر است:
- در آرم فوق به مفهوم واژه گمرک به اعتبار دروازه و دروازبان اقتصادی کشور توجه شده.
- نوار سبز به مفهوم ورود و صدور آزاد کالا است.
- نوار قرمز به مفهوم ورود و صدور ممنوع و کنترل شده کالاست.
- نوار سبز و قرمز با فضای سفید بین آنها نشانگر پرچم جمهوری اسلامی ایران است.
- دو نوار سیاه در دوزاویه آرم، چهارچوب دروازه و بیانگر کنترل گمرکی و اعمال قانون است.
- خطوط تشکیل‌دهنده آرم نمادی از حروف مقطع واژه گمرک است.
تعریف گمرک به عنوان یک اصطلاح بین‌المللی
شورای همکاری گمرکی، گمرک را چنین تعریف نموده است: «گمرک سازمانی است دولتی که مسئول اجرای قانون گمرک و وصول حقوق و عوارض ورودی و صدوری و همچنین واردات، ترانزیت و صادرات کالا است.» این اصطلاح به هریک از قسمتهای سازمان گمرک و یا ادارات اصلی یا تابعه آن نیز اطلاق می‌شود مثلاً در مورد مأمورین گمرک، حقوق و عوارض ورودی و صدوری و کنترل واردات یا صادرات یا هر امر دیگری که در حدود عملیات گمرکی باشد نیز به کار می‌رود مثل: مأمور گمرک، حقوق گمرکی، اداره گمرک و اظهارنامه گمرکی. با توجه به تعاریف به عمل آمده می‌توان گفت گمرک سازمانی است مالی و اقتصادی که از دیرزمان در کشورها وجود داشته و در هر زمان بنا به مقتضیات زمان و خواست حکومتهای شکل و سازمانی خاص به خود گرفته است تا به صورت فعلی درآمده است.
گمرک به طور قانونی فقط نقش تطبیق واردات و صادرات را با مقررات وضع شده برای واردات کالا و صادرات دارد. بنابراین در ورود یا صدور کالا فقط نقش گمرک آن است که:
- الزامات قانونی در ورود و صدور کالا توسط واردکنندگان یا صادرکنندگان رعایت شود.
- محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های وضع شده مراعات شود.
- معافیت‌ها و تخفیف‌های توصیه شده به موجب قانون در صورت تطبیق مشخصات کالا، به وارد یا صادرکننده داده شود.
- حقوق و عوارضی که وضع شده است را بطور صحیح وصول نماید.
عضو هیات مدیره انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ضمن بیان اینکه واردات روغن خام در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۳۲ درصد کاهش داشته و کمبود روغن خام مصرفی کارخانجات مانع تولید مکفی و تنظیم بازار شده است، اظهار کرد: طی یک هفته آینده شرایط فعلی حاکم بر بازار، با افزایش تولید کارخانجات بهبود می‌یابد.
کد خبر: ۹۱۵۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۲۴
رئیس کل گمرک:
رئیس کل گمرک اعلام کرد: ترخیص کالای گمرک ی با تودیع ضمانت‌نامه بانکی امکانپذیر شد.
کد خبر: ۹۱۲۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۲۱
گمرک ایران توضیحاتی در خصوص علت تفاوت آماری صادرات پتروشیمی میان گمرک و انجمن کارفرمایی پتروشیمی اعلام کرد.
کد خبر: ۹۱۱۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۱۹
آمارهای گمرکی از ابتدای شهریور تا ۱۵ دی ماه نشان می‌دهد
گمرک ایران اعلام کرد: تراز تجاری ایران در دولت چهاردهم (از ابتدای شهریور تا ۱۵ دی ماه ۱۴۰۳) به میزان ۵.۵ میلیارد دلار بهبود یافته است.
کد خبر: ۹۱۱۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۱۸
رئیس کل گمرک خبر داد
طبق اعلام رئیس گمرک ، ترانزیت خارجی از مسیر ایران در ۹ ماهه سال جاری با ۳۱ درصد افزایش به رقم ۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تن رسید.
کد خبر: ۹۰۷۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۱۵
بالاخره پس از گذشت قریب به دو ماه از مصوبه آزادسازی واردات آیفون به کشور و بلاتکلیفی رویه واردات، شناسه ثبت آیفون در سامانه جامع تجارت تعریف شد و طبق آنچه که انجمن تلفن همراه ایران اعلام کرد، تنظیمات لازم در سامانه جامع تجارت امروز (چهارشنبه ۱۲ دی ماه) نهایی خواهد شد.
کد خبر: ۹۰۶۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۱۲
چه چیزی چین را از دیگر کشورها متمایز می‌کند؟ تولید انبوه کالا با تنوع بالا و قیمت‌های مناسب و رقابتی، شرایطی را فراهم آورده که بسیاری از تجار و بازرگانان ترجیح می‌دهند که به واردات از چین بپردازند. واردکنندگان ایرانی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و در تلاشند تا در بسیاری از محصولاتی چینی با کیفیت‌های مختلف را در بازار داخلی به فروش برسانند.
کد خبر: ۹۰۵۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۱۲
انتخاب کالای مناسب برای واردات، یکی از مهم‌ترین تصمیمات برای تجار و بازرگانان است. این کار می‌تواند کلید موفقیت یا شکست یک کسب‌وکار وارداتی باشد. اما چه عواملی در انتخاب این کالا مؤثر هستند؟
کد خبر: ۹۰۴۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۱۱
گمرک ات ایران و آذربایجان در نشستی دوجانبه در محل گمرک آستارای آذربایجان بر افزایش همکاری‌ها به منظور تسهیل تجارت خارجی از مرزهای گمرک ی مشترک تاکید کردند.
کد خبر: ۹۰۲۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۹
ناظر گمرکات مازندران اعلام کرد
ناظر گمرک ات مازندران گفت: طی ۹ ماهه سال جاری، ارزش صادرات گمرک ات مازندران به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا با رشد ۶۳ درصدی به ۱۱۴میلیون و ۸۲۳ هزار دلار رسید.
کد خبر: ۹۰۲۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۹
طبق اعلام گمرک
بر اساس بخشنامه گمرک ، استفاده از کارت بازرگانی دیگران تحت هر عنوان ممنوع است.
کد خبر: ۸۹۸۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۴
از ابتدای سال تا پایان آبان ماه، حجم تجارت خارجی ایران و آمریکا به بیش از ۷۳ میلیون دلار رسیده است. رقمی که سهم صادرات از مبدا آمریکا بسیار بیشتر است.
کد خبر: ۸۸۸۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۴
در ۸ ماهه امسال
بر اساس آمار گمرک ایران، از ابتدای سال جاری تا پایان مهر ماه، تجارت خارجی کشور به استثنای نفت خام نفت کوره، نفت سفید و بدون احتساب صادرات از محل تجارت چمدانی به ۸۳ میلیارد دلار رسید.
کد خبر: ۸۸۴۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۸
وزیر اقتصاد:
وزیر امور اقتصاد و دارایی گفت: امروز تعداد گمرک ات کشور در مقایسه با میزان و حجم تجارت خارجی کشور بیشتر است.
کد خبر: ۸۸۲۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۴
ناظر گمرکات استان اعلام کرد
ناظر گمرک ات مازندران با اعلام رشد ۲۵ درصدی ارزش صادرات از گمرک ات استان را بالغ بر ۲۵۹ میلیون دلار بیان کرد و گفت: فرآورده‌های لبنی با ارزش ۸۶ میلیون دلار در صدر صادرات استان مازندران قرار دارد.
کد خبر: ۸۷۹۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۱
در هشت ماهه نخست سال، تراز تجاری به نزدیکی منفی ۷ میلیارد دلار رسیده که نیازمند تدبیر ویژه از سوی وزیر اقتصاد است تا مانع از این روند منفی در اقتصاد شود.
کد خبر: ۸۷۵۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۶
رئیس کل گمرک ایران خبر داد
رئیس گمرک اعلام کرد: بر اساس تازه ترین آمار تجارت خارجی کشور در هشت ماهه سال جاری صادرات غیرنفتی ایران ۱۸ درصد افزایش یافته است.
کد خبر: ۸۷۵۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۶
ارقام اولیه تجارت کره جنوبی نشان داد که صادرات در ماه نوامبر به رشد بازگشته که نشانه مثبتی برای اقتصاد در بحبوحه نگرانی‌های فزاینده در مورد چشم‌انداز تجارت جهانی با دولت جدید ایالات‌متحده است.
کد خبر: ۸۷۱۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۱
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران اعلام کرد
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران گفت: بر اساس آمار گمرک ایران، از ابتدای سال جاری تا پایان مهر ماه، تجارت خارجی کشور به استثنای نفت خام نفت کوره، نفت سفید و بدون احتساب صادرات از محل تجارت چمدانی به ۷۲ میلیارد دلار رسید.
کد خبر: ۸۶۹۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۹
در آخرین مرحله واردات یعنی دقیقا زمانی که محموله وارد اماکن گمرک ی کشور می‌شود، نوبت آن است که تشریفات گمرک ی ترخیص را انجام دهید. اما ترخیص کالا از گمرک همیشه ساده نیست و در بسیاری از موارد بنا به دلایل مختلفی مثل ارائه اشتباه اسناد، پرداخت نکردن هزینهها و بسیاری از دیگر دلایل، کالا در گمرک متوقف شده و اجازه ترخیص به آن داده نمی‌شود.
کد خبر: ۸۶۹۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۹
