تا به حال به این فکر کردهاید که ضعیفترین ارز در جهان کدام است؟ ارز ضعیف را میتوان ارزی باارزش کم یا کاهشی در مقایسه با سایر ارزها تعریف کرد. موارد زیادی وجود دارد که میتواند باعث میشود پول کشورها در رده بیارزشترین پول دنیا قرار گیرند که از جمله دخالت بانک مرکزی، افزایش واردات، کاهش درآمدهای صادراتی، تغییرات نرخ تورم و بیثباتی سیاسی است. در این مطلب، فهرستی از 10 ارز ضعیف جهان در سال 2025 را بررسی میکنیم که شامل ریال ایران، پوند لبنان، دانگ ویتنام و... میشود. ممکن است از آنچه در صدر قرار می گیرد شگفت زده شوید!
شناخت با ارزش ترین پول دنیا در سال 2024 که شامل دینار کویت و بحرین، ریال عمان، دینار اردن، پوند انگلیس و... بودند، برای سرمایهگذاران یا کسانیکه در حوزه سرمایهگذاریهای ارزی فعال هستند، جذاب است! اما درمقابل این ارزهای قدرتمند، ضعیفترین ارزها در دنیا قرار دارند که کمترین ارزشگذاری را به خود اختصاص دادهاند! در اینجا یک جدول مقایسهای از بی ارزش ترین ارزهای جهان آمده است:
رتبه |
ارز |
کشور |
کد |
1 |
پوند |
لبنان |
LBP |
2 |
ریال |
ایران |
IRR |
3 |
دانگ |
ویتنام |
VND |
4 |
کیپ |
لائوس |
LAK |
5 |
لئون |
سیرالئون |
SLL |
6 |
روپیه |
اندونزی |
IDR |
7 |
سوم |
ازبکستان |
UZS |
8 |
فرانک |
گینه |
GNF |
9 |
گوارانی |
پاراگوئه |
PYG |
10 |
آریاری |
مالاگاسی |
MGA |
پوند لبنان بهعنوان بیارزشترین پول دنیا شناخته میشود و برای چندین سال در صدر این فهرست قرار داشته یا بهطور مداوم به آن نزدیک بوده است. این وضعیت اسفناک عمدتاً ناشی از تورم افسارگسیخته و رکود اقتصادی عمیق در کنار بیثباتی سیاسی مزمن است. لبنان از سال ۲۰۱۹ با بحران بانکی ویرانگری دستوپنجه نرم میکند که منجر به محدودیتهای شدید برداشت و کاهش ارزش پساندازهای مردم شده است. این عوامل در کنار هم اعتماد سرمایهگذاران را از بین برده و منجر به کاهش شدید ارزش پوند لبنان شده است.
ریال ایران از زمان شکست توافق هستهای ایران و آمریکا در سال ۲۰۱۵ و اعمال تحریمهای سنگین، دچار این مشکل شد. در سالهای اخیر، این ارز تا حدودی تثبیت شده بود، اما با تشدید تنشها در خاورمیانه، فشار جدیدی را تجربه کرد و دوباره ارزش خود را از دست داد.
دانگ ویتنام، سومین پول بی ارزش دنیا است که به دلیل محدودیتهای اعمال شده بر متخصصان خارجی و کاهش حجم آنها، ارزش پایینی دارد. بانک مرکزی ویتنام نیز برای تقویت صادرات، ارزش این ارز را به طور مصنوعی پایین نگه داشته است. این اقدام باعث شده تا دانگ ویتنام در فهرست ضعیفترین ارزهای جهانی قرار گیرد.
کیپ لائوس (LAK) به دلیل مجموعهای از عوامل، از جمله تورم فزاینده، رشد اقتصادی ناچیز و بدهی خارجی سنگین، بهعنوان یکی از آسیبپذیرترین ارزها در سطح جهان شناخته میشود.
لئون سیرالئون (SLL) نیز مانند کیپ لائوس، با چالشهای اقتصادی متعددی دست و پنجه نرم میکند که ارزش پول آن را تحت تأثیر قرار داده و آن را بیارزشترین پول دنیا تبدیل کرده است. عواملی مانند بدهیهای سنگین، نرخ تورم بالا و رشد اقتصادی کند، همگی در کاهش ارزش لئون نقش داشتهاند. علاوه بر این، بحرانهای بهداشتی بزرگ مانند شیوع ویروس ابولا، تأثیرات مخربی بر اقتصاد این کشور داشته و باعث تضعیف بیشتر پول ملی آن شده است.
روپیه اندونزی (IDR) به دلیل تورم بالا و ترس از رکود اقتصادی، بهعنوان یکی از ضعیفترین ارزهای جهان شناخته میشود. این دو عامل، ارزش پول اندونزی را کاهش میدهند، حتی با وجود اینکه این کشور یکی از بزرگترین اقتصادهای جنوب شرقی آسیا از نظر تولید ناخالص داخلی است. تورم بالا باعث کاهش قدرت خرید روپیه میشود و ترس از رکود اقتصادی، سرمایهگذاران را از سرمایهگذاری در این کشور باز میدارد که این امر منجر به کاهش بیشتر ارزش پول میشود.
سوم ازبکستان (UZS) با وجود ذخایر غنی نفت و گاز این کشور، در سالهای اخیر با چالشهای متعددی روبرو بوده و ارزش آن کاهش یافته است. این وضعیت نگرانکننده میتواند ناشی از عوامل گوناگونی از جمله نرخ بیکاری بالا، تورم فزاینده، رشد اقتصادی پایین و مشکلات مربوط به فساد باشد. در واقع، این مسائل اقتصادی و سیاسی، سوم ازبکستان را در لیست ارزهای ضعیف جهان قرار داده است. با این حال، دولت ازبکستان در تلاش است تا با اجرای سیاستهای اقتصادی مناسب، ارزش پول ملی خود را تقویت کند و به بهبود وضعیت اقتصادی کشور کمک کند.
فرانک گینه (GNF) از دهه ۱۹۹۰ و پس از درگیریهای داخلی، روند نزولی خود را آغاز کرد. این کاهش ارزش به عوامل گوناگونی همچون ناآرامیهای نظامی و تورم افسارگسیخته نسبت داده میشود که GNF را در زمره ضعیفترین ارزهای جهان قرار داده است. با این وجود، اخیراً نشانههایی از تثبیت در این ارز مشاهده میشود که میتواند نویدبخش بهبود اوضاع باشد.
Guarani، ارز پاراگوئه، به دلیل تورم مداوم و بیکاری با مشکلاتی روبرو است که آن را به یکی از ضعیفترین ارزها در جهان تبدیل کرده است. گوارانی همچنین با فساد و جعل دست و پنجه نرم میکند. این عوامل باعث کاهش ارزش پول و ایجاد عدم اطمینان در اقتصاد شده است. در نتیجه، گوارانی برای سرمایهگذاران و مشاغل جذابیت کمتری دارد. برای تقویت گوارانی، پاراگوئه باید این مسائل را برطرف کند و ثبات اقتصادی را بهبود بخشد.
در انتهای لیست بیارزشترین پول دنیا، آریاری مالاگاسی قرار دارد. این پول از سال ۲۰۰۹ به دلیل بحرانهای طبیعی، بیثباتی سیاسی و مشکلات اقتصادی جهانی، با کاهش ارزش زیادی روبرو شد. در سالهای اخیر، تورم بالا و عدم تمایل سرمایهگذاران خارجی برای سرمایهگذاری در ماداگاسکار، وضعیت را بدتر کرده و باعث تضعیف بیشتر آریاری مالاگاسی شده است.
دلایل متعددی برای کاهش ارزش پول یک کشور وجود دارد که عبارتنداز:
تحریمهای اقتصادی میتوانند تأثیرات بسیار گسترده و مخربی بر کاهش ارزش پول یک کشور داشته باشند. در زیر به برخی از این تأثیرات اشاره میکنیم:
تحریمها میتوانند صادرات و واردات کشور را محدود کنند و باعث کاهش دسترسی به بازارهای جهانی شوند. این امر منجر به کاهش تقاضا برای پول ملی کشور شده و ارزش آن را پایین میآورد. محدودیت در صادرات نفت که منبع اصلی درآمد بسیاری از کشورهاست، میتواند بهشدت ارزش پول ملی را کاهش دهد.
تحریمها معمولاً باعث بیاعتمادی سرمایهگذاران خارجی میشوند و آنها را از سرمایهگذاری در کشور منصرف میکنند. خروج سرمایه از کشور باعث کاهش تقاضا برای پول ملی و در نتیجه کاهش ارزش آن میشود.
کاهش سرمایهگذاری مستقیم خارجی (FDI) و سرمایهگذاری در بورس و سایر بازارهای مالی کشور نیز از دیگر اثرات منفی تحریمها است.
تحریمها میتوانند منجر به افزایش قیمت کالاها و خدمات شوند، زیرا دسترسی به منابع و مواد اولیه محدود میشود. این افزایش قیمتها باعث تورم شده و ارزش پول ملی را کاهش میدهد.
کاهش ارزش پول ملی خود میتواند به تورم بیشتر دامن بزند، زیرا واردات گرانتر میشود و این افزایش هزینه به مصرفکنندگان منتقل میشود.
تحریمها میتوانند دسترسی کشور به سیستمهای مالی بینالمللی را محدود کنند و انجام مبادلات مالی را دشوار یا حتی غیرممکن سازند. این امر باعث کاهش ارزش پول ملی در بازارهای بینالمللی میشود. مسدودشدن حسابهای بانکی و داراییهای کشور در بانکهای خارجی نیز از دیگر پیامدهای تحریمها است.
تحریمها میتوانند باعث کاهش اعتماد عمومی به اقتصاد کشور و پول ملی شوند. این بیاعتمادی میتواند منجر به خروج سرمایه از کشور و فروش پول ملی توسط مردم شود که این امر نیز به کاهش ارزش آن میانجامد.
تحریمها میتوانند منجر به ایجاد بازار سیاه برای ارز و کالاهای اساسی شوند. در این بازارها، قیمتها بهشدت افزایش مییابد و این امر میتواند تأثیر منفی بر ارزش پول ملی داشته باشد.
کشوری که تحت تحریم است، ممکن است برای تأمین نیازهای خود مجبور به استقراض از منابع خارجی شود. افزایش بدهیهای خارجی میتواند در بلندمدت به کاهش ارزش پول ملی منجر شود.