به گزارش نبض بورس، صندوق‌های طلا، به‌ویژه در شرایط اقتصادی بی‌ثبات و پرریسک، به‌عنوان پناهگاه امن برای سرمایه‌گذاران شناخته می‌شوند و همچنان با استقبال قابل توجهی از سوی فعالان بازار مواجه‌اند.
الف) پوشش در برابر تورم و ریسک‌های اقتصاد کلان
در سال‌های اخیر، با رشد مستمر نقدینگی، افزایش نااطمینانی‌های اقتصادی و انتظارات تورمی، تقاضا برای دارایی‌های محافظ در برابر کاهش ارزش پول ملی بالا رفته است. طلا در فرهنگ اقتصادی ایرانیان همواره به‌عنوان دارایی امن شناخته شده و صندوق‌های طلا این امکان را فراهم کرده‌اند که سرمایه‌گذاران با سرمایه اندک و بدون درگیر شدن با دغدغه‌های نگهداری فیزیکی، از این پوشش بهره‌مند شوند.
ب) نقدشوندگی بالا و سهولت دسترسی
سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا به دلیل امکان خرید و فروش آنلاین، سرعت معاملات و حذف هزینه‌های جانبی مانند اجرت ساخت یا ریسک سرقت، به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران خرد جذابیت زیادی دارد.
ج) ارتباط مستقیم با بازار سکه
صندوق‌های طلا در ایران نوساناتی مشابه نوسانات قیمت شمش و سکه طلا دارند و قیمت آن‌ها به‌طور مستقیم با نوسانات بازار نقدی سکه (طرح جدید) و شمش طلا در ارتباط است. این صندوق ها، امکان سرمایه گذاری در شمش طلا را برای سرمایه گذاران خرد فراهم می کنند که مزیت بزرگی برای این صندوق ها محسوب می شود چون اکثر سرمایه گذاران در ایران، توانایی خرید یک شمش کامل طلا را نداشته و اگر داشته باشند هم، جای امنی برای نگهداری آن ندارند.
د) نبود ریسک تقلب
یکی از مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا نسبت به خرید طلای فیزیکی، حذف ریسک تقلب و اطمینان از اصالت دارایی است.
این صندوق‌ها با پشتوانه رسمی و شفاف، امکان سرمایه‌گذاری امن و بدون دغدغه کیفیت را فراهم می‌کنند. بورس کالا، نظارت سختگیرانه‌ای بر روی شمش های ورودی به خزانه بورس کالا دارد.
ه) کاهش تفاوت قیمت خرید و فروش
یکی دیگر از مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا نسبت به طلای فیزیکی، کاهش قابل توجه تفاوت قیمت خرید و فروش است. این امر باعث افزایش نقدشوندگی و کاهش هزینه‌های معاملاتی برای سرمایه‌گذاران می‌شود.
این صندوق ها از رکن بازارگردان بهره مند هستند و هدف از بازارگردانی، نزدیک نگه داشتن قیمت تابلوی این صندوق ها به NAV ابطال صندوق است.
با وجود مزایای ذکرشده، صندوق‌های طلا در بازار سرمایه با موانعی نیز روبه‌رو هستند:
دامنه نوسان محدود دارایی پایه (شمش و سکه بورس کالا) که باعث شده در شرایط پرتلاطم، NAV صندوق به اندازه قیمت شمش و سکه در بازار فیزیکی، نوسان نداشته باشد و این صندوق ها دچار حباب قیمتی شوند. این موضوع می‌تواند کارایی ابزار را برای معامله‌گران حرفه‌ای کاهش دهد.
محدودیت‌های نظارتی و قانونی در توسعه ابزارهای مکمل (مانند قراردادهای آتی مبتنی بر طلا یا ETFهای ترکیبی)، که مانع از گسترش عمق بازار در این حوزه شده‌اند.
هم‌چنین ساعت معاملاتی این صندوق ها محدود است که باعث می شود از جذابیت این صندوق ها در مقایسه با اپلیکیشن های خرید و فروش آنلاین طلا، کاسته شود.
الف) توسعه ابزارهای مکمل
در صورت طراحی و عرضه ابزارهایی مانند ETFهای آتی یا صندوق‌های قابل معامله ترکیبی (مثلاً طلا + ارز)، بازار سرمایه می‌تواند به محملی عمیق‌تر و متنوع‌تر برای معاملات مرتبط با طلا تبدیل شود.
ب) بازنگری در سازوکار معاملات نقدی و فیوچرز
افزایش دامنه نوسان شمش و سکه بورس کالا و بهبود حجم معاملات فیوچرز می‌تواند عملکرد و کارایی صندوق‌های طلا را ارتقا دهد.
ج) افزایش شفافیت و اطلاع‌رسانی
افزایش آموزش مالی عمومی درباره ماهیت، ریسک‌ها و مزایای این ابزار، به رشد پایدار و مسئولانه آن کمک خواهد کرد.
د) افزایش تایم معاملات
افزایش تایم معاملاتی این صندوق‌ها می تواند سرمایه بیش‌تری را به این صندوق ها سوق دهد چون نقدشوندگی آن‌ها بیش از پیش می‌شود.
صندوق‌های طلا به‌عنوان ابزاری با قابلیت پوشش تورم و حفظ قدرت خرید، جایگاه ویژه‌ای در سبد سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران پیدا کرده‌اند.
با وجود چالش‌هایی مانند دامنه نوسان محدود در دارایی پایه و نبود تنوع ابزارها، تقاضا برای این صندوق‌ها در کوتاه‌مدت و میان‌مدت همچنان پابرجاست.
در صورت انجام اصلاحات زیرساختی و توسعه ابزارهای مکمل، این بخش از بازار سرمایه می‌تواند نقش پررنگ‌تری در مدیریت سرمایه ایفا کند.
منبع: سنا
